«МЕНІҢ МАМАНДЫҚТЫ ТАҢДАУДАҒЫ АЛҒАШҚЫ ҚАДАМ

 «МЕНІҢ МАМАНДЫҚТЫ  ТАҢДАУДАҒЫ   АЛҒАШҚЫ ҚАДАМ

Мақсаты:

Оқушылардың мамандық таңдауда өзін - өзі тану арқылы, дұрыс бағыт алып, бейімделуіне психологиялық көмек көрсету

Міндеттері  :

• Мамандық таңдаудың алдын алатын алғашқы баспалдақтан, оқушылардың болашақ өмір жолдарының «оң» басталуына ықпал ету мақсатында -  өзін-өзі тануды дамыту;
• Мамандықты жеке бас ерекшеліктерімен байланыстыра таңдауға көмектесу;
• Заман талабына сай икемділікті дамыту -  әлеуметтік ортадағы өзгерістерге тез бейімделуіне  ықпал ету;

• Мақсат қойып , оған ұмтылуға баулу, белсенділікті арттыру.

Күтілетін әсер.

Мамандық таңдаудың алғашқы баспалдағында өзін-өзі танып, икемділіктерін дамытып, болашақ мамандыққа дұрыс бетбұрыс алып, соған қарай бейімделген, уақыт-заман талаптарына тез үйренетін, өзгенің пікірін сыйлайтын, құзіретті  жеке тұлға қалыптастыруға ықпал ету.

Тиімділік  критерийлері.

Жоспарланып отырылған  жұмыстың басында және соңында бағдарламаның әсерін анықтау мақсатымен балалардың өзі туралы және қоршаған адамдар туралы көзқарастарының өзгергенін, жеке тұлға ретінде адамгершілік құндылықтары жоғары сатыға көтерілгенін анықтайтын, мамандықтың ішкі ерекшеліктерін саралай алу  үшін  байқау  диагностикалары өткізілуі шарт:

• А.М.Прихожан модификациялаған Дембо Рубинштейннің

«Өзін бағалау» шкаласы;

• Р.С. Немовтың «Жекеленген диагностикалық сауалнама - ЖДС» сы; (ТІРКЕМЕ 3)
• Ризапкинаның «Ақыл-ой түрлерінің даму деңгейін» байқайтын тесті;
•  Рокич әдістемесі «Адамгершілік құндылықтарының бағытталу барысы»
• «Субъективті бақылау деңгейі - СБД»);
• «Аяқталмаған сөйлем», «Менің әлемім»  әдістемелері;
• Әдістеме «Қызығушылық картасы» (ТІРКЕМЕ 2)
• шығармашылық жұмыстар жасау;
• анкеталау;

                           Мазмұнын ашып көрсету.

1. САБАҚ

Мақсаты: 1.Алғашқы диагностикалық жұмыстар өткізу арқылы өзін-өзі бағалау деңгейлерін байқау.

2.Мамандық түрлерінің адам өміріне әсерін түсіндіру,

 Құралдар:  Бала санына байланысты А3 жеке беттері, қалам, қарындаш, фломастерлер, ватман, жеке жұмыс дәптерлері .

Барысы:

1. Диагностикалық байқауды өткізу: Д.Рубинштеин «Өзін өзі бағалау шкаласы», «Адамгершілік құндылықтарының бағытталу барысы» Рокич әдістемесі (ЦО), «Субъективті бақылау деңгейі» (УСК)

2.  Жалпы мамандық түрлері туралы әңгімелесу. Оқушылар білетін мамандықтардың тізімі құрылады. «Мамандық» , «Кәсіп» ұғымдарына жеке жеке тоқталып, әрқайсысына түсініктеме береміз. Оқушылардың жауап беру барысында мына сұрақтар қамтылуы мүмкін:

• Мамандықты меңгеру үшін не қажет?
• Мамандықты таңдауда  нені ескеру керек?
• Бұл мамандықты қай жерде оқып, меңгеруге болады? т.б сұрақтар ортаға салынып талқыланады.

3. Мамандық түрлері туралы әңгімелескеннен кейін, әр мамандықтың адамның өміріне қалай әсер ететінін  және қандай рөл атқаратынын айқындап көрсетеміз. Ол үшін әр оқушы өзіне жақсы таныс бір мамандықты алып , оның адам өміріне «оң» және «теріс» әсерін сызбалы түрде көрсетіп беру тапсырылады. Модель қаңқасын көрсетеміз, мысалы:

                                                                     мағыналы

                                            пайдалы

                     бақытты                                      жарқын

                         қатыгез                           азапты

                                                мәнді

Жеке моделдерден қорытындылай келе, ватман қағазына ортақ  бір оң әсерлі модель жасалады. Бірақ оқушылардың шығармашылығына шектеу қоймау керек.

«Ендеше сол адам өмірінің мәнді, мағыналы, пайдалы, бақытты, жарқын болуы үшін қандай мамандықты және қалай таңдауымыз керек?»   деген сұраққа жауап іздей отырып , әркім тағы да өз сызбасын сызады. Бұл жерде өте көп нұсқалар  пайда болады. Ол нұсқалар түрлерін тақтаға бекіту арқылы біз бір – біріне ұқсамайтын көптеген схема түрлерін аламыз. Қорытындылай келе, оқушылар мамандықтың адам өміріне қалай әсер ететінін,  және қандай рөл атқаратынын  сезіне отырып, өз модельдеріндегідей жарқын өмір сүру үшін мамандықтардың қыр, сырын білу және адамның өзін-өзі тани келе, сәйкестендіре, бейімделе таңдау керектігіне жетелеп әкелеміз.